1. ĐỊNH NGHĨA SÀNG LỌC
Theo thống kê gần đây nhất thì thế giới có khoảng 2 tỷ người bị nhiễm vi rus viêm gan B trong đó có 280 triệu người trở thành viêm gan mãn tính, châu Á và châu Phi là nơi có tỷ lệ người bị nhiễm bệnh hoặc người lành mang virus cao nhất.
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B cao của Châu Á, khoảng 18 – 20 %.
Số người mang virus viêm gan B bị K gan lớn gấp 100 lần số người bị K gan mà không nhiễm HBV
Đối với bà mẹ mang thai thì nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con cao gấp nhiều lần và gây hậu quả nghiêm trọng trong khi sinh.
Để khắc phục những nguy cơ có thể xảy ra đối với bà mẹ mang thai chúng ta cần phát hiện sớm để có thể tư vấn cho bà mẹ về chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ và làm giảm nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con bằng cách dự phòng tiêm kháng huyết thanh g globulin MD đặc hiệu cho trẻ sau khi sinh.
2. KHÁI NIỆM BỆNH
Bệnh viêm gan vi rút B (HBV) là một bệnh khá phổ biến lây theo đường máu gây nên những hậu quả nghiêm trọng, ngày nay người ta biết rõ virus viêm gan B là tác nhân thứ 2 gây K sau thuốc lá, tổ chức Y tế thế giới đã có chương trình toàn cầu chống bệnh viêm gan B điều đó chứng tỏ viêm gan B có tầm quan trọng cực kỳ lớn trong công tác bảo vệ sức khỏe con người.
Một số đặc điểm sinh học của HBV:
- Cấu trúc: Virus HBV còn goi là tiểu thể Dane, có đường kính khoảng 40m
Được cấu trúc bởi các thành phần sau: Vỏ bọc, nhân
- Các dấu ấn (maker):
Kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B (HBsAg): Tìm thấy trong máu là những thể hình cầu hoặc hình ống, là chỉ điểm đầu tiên của nhiễm virus viêm gan B. HBsAg là chỉ điểm quan trọng nhất, nó là một protein cấu tạo vỏ của virus, phát hiện được khi nhiễm virus ở các gian đoạn sớm. Người mang virus mãn tính là người trong máu có HBs Ag (+) kéo dài trên 6 tháng.
HbsAg xuất hiện sớm trong huyết thanh trước khi vàng da từ 1 vài tuần đến 1 vài tháng.
Ngoài ra virus HBV còn có kháng nguyên lõi HbcAg, anti – HBc, kháng nguyên nhân HbeAg, anti – Hbe.
Đường lây truyền của virus viêm gan B:
Lây từ mẹ sang con: Lây bệnh tại tử cung trước đẻ chỉ chiếm 5 %
Chủ yếu lây trong thời kỳ chu sinh do virus có các genome ở hầu hết các dịch tiết của cơ thể mẹ như nước bọt, sữa mẹ, dịch âm đạo,máu…
Ngoài ra có thể lây qua xây sát nhỏ ở rau thai và khi có chấn thương trong quá trình chuyển dạ
Lây trong thời kỳ cho con bú:Mẹ vẫn có khả năng truyền bệnh cho con nhưng ít hơn
Lây do đường tiêm truyền.
Lây qua đường tình dục.
3. ĐỐI TƯỢNG SÀNG LỌC
Tất cả những sản phụ trong quá trình mang thai.
4. CƠ SỞ THỰC HIỆN
Thực hiện tại các bệnh viện tỉnh trở lên.
5. NỘI DUNG – QUY TRÌNH SÀNG LỌC
Khi có kết quả HbsAg (+) tiến hành làm thêm XN tìm kháng nguyên lõi và kháng nguyên nhân để đánh giá tình trạng đang nhân lên của virus từ đó có những biện pháp điều trị và dự phòng lây nhiễm cho con bằng cách tiêm cho con kháng huyết thanh g globulin trong vòng 24h ngay sau sinh.
6. ĐỊNH KỲ THỰC HIỆN KHÁM SÀNG LỌC:
Tất cả các thai phụ nên làm xét nghiệm HBsAg từ 22 tuần trở lên.
7. DỰ KIẾN KINH PHÍ: 100.000 đ/test
8. ĐỀ XUẤT